Ülkemizde SMŞH (Sanal Mobil Şebeke Hizmeti) sunan işletmecilerin mobil elektronik haberleşme piyasasındaki durum ile ilgili görüşlerinizi belirtiniz.
Ülkemizde mevcutta bildirim kapsamında 55,kullanım hakkı kapsamında 30 olmak üzre toplam SMŞH/MVNO lisansı almış 85 civarında işletme vardır. Ancak lisans almış bu işletmelerden hiçbiri aktif olarak piyasaya ürün sunmuş veya tüketiciye hizmet verebiliyor durumda degildir. Temel olarak bunun iki sebebi var birincisi çifte vergilendirme (%15 hazine payı)konusu digeri ise mobil ses pazarındaki işletmelerin bu pazara ilişkin sınırlayıcı tutumları dır.
Ülkemizde SMŞH (Sanal Mobil Şebeke Hizmeti) işletmecilerin piyasa girişinde engeller ve/veya zorluklar var mı?
Yukarıda’da ifade ettigimiz gibi ülkemizde SMŞH işletmecilerin piyasaya girişinde iki temel engel vardır.Bunlar çifte hazine payı ödenmesi ve referans erişim ara bağlantı yapma zorunlulugunun tam olarak teşekkül etmemesidir.Konuya ilişkin çözüm;maliye bakanlıgı ile yapılacak bir çalışma ile ilgili kanunda değişiklik yapılarak çifte hazine payı ödenmesinin önüne geçilmesi veya kdv de oldugu gibi mahsup etmeye ilişkin bir çözüm getirilmesi olacaktır. Öte yandan referans erişim teklifleri yayınlanmış ancak o günden bugüne SMŞH işletmecileri GSM şebeke işletmecileri ile erişim sözleşmesi imzalayamamış ve faaliyete başlayamamışlardır. SMŞH işletmecileri hukuken olmalarına ragmen fiili olarak hizmet verme imkanına erişememişlerdir. Bu sebeple çözüm olarak GSM şebeke işletmecilerine EPG olup olmamasına bakılmaksızın erişim sağlama yükümlülügü getirilebilir. Ancak öncesinde mutlaka çifte vergilendirme probleminin çözümlenmesi gerekmektedir.
SMŞH işletmecilerinin piyasaya girişten sonra hizmet sunumunda karşılaşılan engeller ve/veya zorluklar var mı?
SMŞH işletmecileri henüz piyasaya giremedikleri için,piyasaya girişten sonra pazara özel ne gibi engeller ile karşılaşacaklarını bugünden tahmin etmek oldukça zor olacaktır. Ancak ülkemiz gerçekleri ve mevcutta Pre-MVNO uygulamaları göz önüne alındıgında abonelik sözleşmesi ve kart dagıtımı dışında herhangi bir engel ile karşı karşıya kalınacagını düşünmüyoruz.Dünya örneklerine de baktıgınızda genelde MVNO pazarında başarıya ulaşan uygulamaların bir dagıtım agı olan yerleşik magazacılık,spor klübleri veya havayolu şirketleri oldugunu görüyoruz ki ülkemizde de bunun benzerleri söz konusudur.
SMŞH için dünya uygulamalarında ülkemiz için uygulanabilir gördüğünüz iş modelleri hakkında bilgi veriniz.
Ülkemiz için geçerli olan model kuzey avrupa ülkelerinde uygulanan model olacaktır. Özellikle AB üyesi kuzey avrupa ülkelerinde uygulana model ile işletmelerin mobil ses pazarında çift haneli paylar aldıgını görüyoruz.
SMŞH için piyasaya girişte ve hizmet sunumunda yaşanan zorluklara ve karşılaşılan engellere ilişkin dünya uygulamalarında ülkemiz için uygulanabilir gördüğünüz çözüm önerileri hakkında bilgi veriniz.
SMŞH işletmecilerinin piyasaya girişi önündeki engellerin kalkması ve pazarın oluşmasını takiben yaşanacak sorunlar ile birlikte buna özgü çözüm yollarını paylaşmak daha uygun olacaktır. Zira bugün piyasa/pazar oluşmadan yaşanacak sorunlara ilişkin öngörüde bulunmak hayli zor olacaktır. Ancak piyasaya giriş esnasında yaşanan sorunların çözülmesi halinde SMŞH işletmecilerin pazardan %10 civarında pay alması mümkün görünmektedir. SMŞH işletmecileri hem var olan pazarı büyütecekler hemde büyüyen bu pazardan pay alacaklardır.
Ülkemizde mobil elektronik haberleşme piyasasında SMŞH hizmetlerini düzenleyen mevcut düzenlemeler sizce yeterli midir? Geliştirilebilmesi adına neler yapılabilir?
Ülkemizde mobil elektronik haberleşme piyasasında SMŞH hizmetlerini düzenleyen mevcut düzenlemeler ve ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMET, ŞEBEKE VE ALTYAPILARININ TANIM, KAPSAM VE SÜRELERİ incelendiginde genel olarak yeterli oldugu görülüyor.
Ancak ilgili dökümanın 1.7.1 maddesi “SMŞH İşletmecisi, ilgili mevzuata aykırı olmamak kaydıyla ağırlayan işletmecilerin altyapıları üzerinden hizmet sunumuna ilişkin hüküm ve koşulları, ağırlayan işletmecilerle müzakere ederek serbestçe belirler. ”hükmü tartışmaya oldukça açıktır,bu sebeple bu hükümlerin müzakere dışında kurum tarafından net olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Varsa, eklemek istediğiniz diğer hususlar nelerdir?
Ülkemizde 2009 yılından bugüne SMŞH hizmeti gündemde ve oldukça yüksek sayıda lisanslama da kurum tarafından yapılmış durumdadır. 2015 yılında SMŞH işletmecilerin önündeki piyasaya girişe ilişkin engellerin kalkması ve abonelere çeşitli yeni imkanların sunulması pazarın büyümesi açısından büyük önem arz etmektedir. Özellikle ses pazarı dışında, SMS/MMS,data paketlerinin(M2M) de bu kapsama alınmış olması son derece olumlu bir gelişme olmuştur. Tüketicilerin artan ihtiyaçlarının kaliteli ve ucuza giderilmesi pazarın büyümesi, yaygınlaşması açısından önem arz etmektedir. Özellikle yurt dışı menşeili bazı cihaz üreticilerinin SIM kartsız iletişim için teknolojik girişimlerde bulundugu şu günlerde düzenlemelerin teknolojik gelişmelere karşılık verecek hızda olması gerekmektedir.